26/04/2024
DidiMn Logo

کتێب/ وتار

ئایا هایدگه‌ر نازی بوو؟

1 هەفتە پێش ئێستا

ه‌گه‌ر ناچار بم باشترین ئه‌زموونه‌ فیكرییه‌كانی ژیانم هه‌ڵبسه‌نگێنم بە هه‌ڵبژاردنی دووان یا سیان لە قووڵترینیان‌  – كه ئه‌مه‌ش لایەنگیرانە دەکەوێتەوە‌ – ئه‌وا یه‌كێك له‌وانه‌ خوێندنه‌وه‌ی هایدگه‌ر ده‌بێت. له‌ كۆتایی بیسته‌كانی ته‌مه‌نمدا بووم و تووشی ده‌رده‌سه‌ریه‌كی زۆر بووم به‌ده‌ست ئاماده‌كردنی كۆتا توێژینه‌وه‌م سه‌باره‌ت به‌ (سروشتی هۆشیاری) كه‌ چییه‌ و له‌ كوێوه‌ دێت و چۆن له‌گه‌ڵ دونیای مادیدا ده‌گونجێت؟

زیاتر

نیورۆبایۆلۆجیی ئەنفال

2 هەفتە پێش ئێستا

جینۆساید و قەتڵوعامە بێشومارەکانی مێژوو بۆ فەیلەسوف و بیرمەندان ساتی تێرامان و لەسەروەستان بووە. فەیلەسوفی ئینگلیزی “تۆماس هۆبز” پێی وابوو مرۆڤەکان بە سرووشت دڕندەن و هەمیشە لە جەنگدان لەگەڵ یەک, لەبەرامبەردا فەیلەسوفی سویسری “جان جاک ڕۆسۆ” باوەڕێکی ئێجگار زۆری بە سرووشتی باشەی مرۆڤەکان هەبوو.

زیاتر

دەربارەی بیرمەندی گەورە: ئیمانوێل کانت

3 هەفتە پێش ئێستا

ئیمانوێل کانت (١٧٢٤-١٨٠٤) بەهۆی کارە پێشکەوتووەکانی لەبواری میتافیزیک و ئەخلاقدا، کەسایەتییەکی گۆڕانکار بوو لە فەلسەفەی مۆدێرنی ڕۆژئاوادا. یەکێک بوو لە کاریگەرترین فەیلەسوفەکانی سەدەی هەژدەهەم و کارەکانی لە بواری میتافیزیک و ئەخلاق کاریگەرییەکی هەمیشەیی هەبووە تا ئەمڕۆش.

زیاتر

ئایا دەکرێ ڕۆحانییەت بەبێ خودا بوونی هەبێت؟

3 مانگ پێش ئێستا

دەزگای توێژینەوەی جیهانی یوگۆڤ (YouGov)، لە ساڵی (2020) ئەوەی ئاشکرا کرد، کە زۆربەی ئەمریکییەکان یەکێک لە دە ئامانجەکەی ساڵی نوێیان ئەوە بوو ”زیاتر گرنگی بە ڕۆحانییەت بدەن”، بۆ نیشاندانی ئەو ئاواتەشیان وێنەی کەسێکیان کردبوو بە ئایکۆن کە سەرقاڵی ”تێڕامان” بوو نەک نزاکردن.

زیاتر

ڕۆشنبیرانی عەرەب و کورد

7 مانگ پێش ئێستا

لەم پارچەنووسینەدا ناچمە ناو وردەکاریی هەڵوێستی ڕۆشنبیریی عەرەبی لە هەمبەر کورد و دۆزەکەیەوە. ئەم مژارە لێکۆڵینەوەی فراوانی پێویستە. هەروەها توخنی گێرەوکێشەی گۆڕەپانی سیاسی و هەڵوێستی نیوەسیاسەتمەدار و نیوەڕۆشنبیر ناکەومەوە. هەر هەڵوێستی چەند ناوێکی سەرەکیی چاند و وێژەی عەرەبی دەخەمە ڕوو، ئەمەیش وێنەیەکی گشتگیری ڕۆشنبیریی عەرەبییە.

زیاتر

بەشی یەکەم: بۆچی دەبێت دەروونشیکاری لەگەڵ بایۆلۆجیدا ئاشتببێتەوە؟

11 مانگ پێش ئێستا

لە نیوەی یەکەمی سەدەی بیستدا، دەروونشیکاری شۆڕشێکی گەورە بوو لە تێگەشتنماندا بۆ ژیانی دەروونی. ئەم قوتابخانەیە چەندین تێڕوانینی گرنگی دەربارەی پرۆسە دەروونییە نائاگەمەندانەکان هێنایە ئاراوە. تێگەشتنی نوێی بۆ حەتمییەتی دەروون، سێکشوالیتی منداڵ و لە هەمووی گرنگتر، ناعەقڵانیبوونی مۆتیڤە مرۆییەکان پێشخست.

زیاتر

بینینێکی بچووک بۆ کتێبی شیعری “سەیرانێک بە پشتوێنی بۆمبڕێژکراوەوە”

1 ساڵ پێش ئێستا

کتێبەکە کۆمەڵێک شیعری زۆر جوان لەخۆ دەگرێت، کە بە قەڵەمی شاعیرێک نووسراوە لەناو ڕووباری خوێن، فیشەکی ناو جەستە، تارمایی مەرگ، زمانی پەرتبوو و کۆمەڵێک بابەتی دیکەدا، هاتوونەتە بوون.

زیاتر

بایۆلۆژیای خۆشەویستی

1 ساڵ پێش ئێستا

خانەکانی جەستەت پەیوەندییان چییە بە خۆشەویستییە؟ بایۆلۆژیای گەردیلەیی و ڕۆمانسییەت زۆر نزیک نین لە یەکترییەوە، بەڵام بەپێی دکتۆر بروس لیپتن بێت تەواو پەیوەندییان پێکەوە هەیە و پێشی دەڵێت: ”کاریگەری مانگی هەنگوینی.” دکتۆر بروس لیپتن کە زانایەکی بایۆلۆژی ناودارە و خاوەنی خەڵاتی ئاشتی گۆیە

زیاتر