دیدی من
ڕابەر فاریق
پاژی دووه‌م
شه‌قامی مسیۆ دۆبرێ
له شه‌قامی مسیۆ دۆبرێدا، کیژێک ده‌ناسێ که ناوی ژینایه. ئه‌م شه‌قامه، یه‌کێکه له شه‌قامه هه‌ره سه‌یر و سه‌مه‌ره‌کانی (تانجور)، به‌وه‌ی: هه‌موو ساختمان و فرۆشگه‌کانی به شێوه‌یه‌کی نائاسایی خۆیان پیشان ده‌ده‌ن، ئه‌مه به‌ده‌ر له‌وه‌ی که ڕووی پێشه‌وه‌ی ئه‌م شه‌قامه ده‌ڕوانێته ڕووبارێکی باریکی ئارام، ئه‌م دیمه‌نه‌یش سه‌رنجی فه‌رهاد تانجووریی دووه‌م به‌ره‌و جوانییه‌کانی خۆی به کێش ده‌کا و هه‌ناسه‌ی فێنک ده‌کا.
له‌وێدا، پاڵه‌وانی ئه‌م ڕۆمانه باس له‌و شوێنانه ده‌کا که سۆزانییه‌کان له نێویدا کۆ ده‌بنه‌وه، ئه‌و سۆزانییانه‌ی که نرخی نووستن له‌گه‌ڵیاندا په‌یوه‌سته به ڕێژه‌ی ته‌مه‌نیان، دوای ئه‌مانه‌یش دێته سه‌ر ئه‌وه‌ی که نه‌خۆشییه‌کی پێستیی ناترسناک ده‌که‌وێته جه‌سته‌ی له‌شفرۆشه‌کان و سه‌رپه‌رشتیاری شاره‌که‌یش، بڕیار ده‌دا که چیدی سێکسکردن به ڕووتی یاساغه، ئه‌م بڕیاره‌یش بۆیه ده‌رده‌کا، تا له ڕێگه‌ی فرۆشتنی شمه‌که‌وه به شێوه‌یه‌کی دی و جیاوازتر بازرگانی بکا به هاووڵاتییه‌کانی و نه‌خۆشییه‌که‌یش نه‌بێ به هۆی ئه‌وه‌ی سێکسکاره‌کان ترسیان لێ بنیشێ. ئه‌م وێنه‌یه ئه‌و سکێچه‌مان بۆ ده‌کێشێ که سه‌رۆکی ئه‌م وڵاته هێنده‌ی کۆکردنه‌وه‌ی سه‌رمایه‌ی له‌کن گرنگه، تا ئه‌و ئاسته گرنگی به ژیان و پارێزگاریکردن له بوونی کۆمه‌ڵگه‌که‌یه‌وه بێمانایه، ئه‌مه‌یش ده‌رهاویشته‌ی ئه‌وه‌یه که زۆربه‌ی ده‌سه‌ڵاتباره‌کانی جیهان له‌و کاتانه‌دا که هێزیان ده‌که‌وێته ده‌ست به هه‌ر کڵۆجێک بێ له هه‌وڵی ئه‌مه‌دا ده‌بن، که هه‌موو ئه‌و شتانه مۆنۆپۆڵ بکه‌ن که سه‌رمایه و به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی ئه‌وانیان لێ سه‌وز ده‌بێ.
ڕۆماننووس، له دوا پاژی شه‌قامی مسیۆ دۆبرێدا، ئه‌و سه‌ربورده‌یه‌مان بۆ باس ده‌کا که ئه‌م شه‌قامه چۆن ئه‌م ناوه‌ی لێ نراوه. له‌وێدا، له زمانی پیاوێکی پیر و دواتریش گواستنه‌وه‌ی بۆ سه‌ر زمانی فه‌رهاد تانجووریی دووه‌م، ئه‌مه ده‌ڵێ که ناوه‌که له‌وه‌وه هاتووه، ڕۆژێک پیاوێکی شێوه سیحرکار (مسیۆ دۆبرێ)، ڕوو ده‌کاته ئه‌م شاره و له ڕێگه‌ی پێشبینییه دروسته‌کانیه‌وه، به‌شێکی زۆر له مورید و خه‌ڵکه‌که فریو ده‌دا و ده‌یانبا به‌ره‌و ژێر ڕکێفی خۆی، بۆیه له‌و کاته‌وه ئه‌م شه‌قامه ئه‌م ناوه‌ی نراوه‌ته پاڵ، کاره‌کانی ئه‌و پیاوه‌یش خراپه که دژه مرۆڤایه‌تین، تا گێڕانه‌وه‌ی له ئێسته‌دا ماونه‌ته‌وه، یه‌کێک له‌و سیحرانه‌یشی ئه‌مه‌یه که توانیویه‌تی له ته‌نها شه‌وێکدا له پاڵ چه‌ند ئافره‌تێکدا بخه‌وێ، ئه‌مه‌یش ده‌بێ به مایه‌ی تێڕامان له لایه‌ن کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی تانجووره‌وه، هاوکاتیش متمانه‌کردنیان به گه‌له‌ک ڕه‌وتاره‌کانی، به‌تایبه‌ت ئه‌و وه‌خته‌ی که بانگه‌شه‌ی ئه‌مه ده‌کا که وا له لایه‌ن خوداوه‌نده‌وه وه‌ک په‌یام پێ سپێردرا و هاتووه‌ته شاره‌که. ئێمه پێش ئه‌وه‌ی ڕاڤه‌ی خۆمان له‌سه‌ر پنته چڕ بکه‌ینه‌وه، ئاماژه به‌وه ده‌که‌ین که‌وا فه‌رهاد پیرباڵ له چیرۆکێکیدا که ناوی نیوه پیاوه، باسی هه‌مان ئه‌و وێنایه ده‌کا که یوسف عیزه‌دین کێشاویه‌تی، به‌وه‌ی که پاڵه‌وانی چیرۆکه‌که‌ی ئه‌و له ته‌نها شه‌وێکدا ده‌توانێ له ته‌ک چه‌ند ئافره‌تێکدا بخه‌وێ، ئه‌م وێکچوونه کاریگه‌ریی نییه، به‌ڵام ئاماژه‌بۆکردنی خراپ نییه.
له‌باره‌ی ناونانی شه‌قام و شوێنه‌کانی شاره‌کاندا، ئه‌م وێنایه گه‌له‌ک جوانه، چونکه ئه‌گه‌ر بێت و ته‌ماشای ناوه‌کان بکه‌ین (بۆ نموونه له کوردستاندا)، ڕێژه‌ی زۆریان مۆنۆپۆڵ کراون، به واته‌ی ئه‌مه‌ی که هه‌ندێک له به‌رپرسه سیاسی و پڕهێزه‌کان، ڕه‌نگه پێش مردنیان به‌شێک له پێکهاته‌ی وه‌سیه‌ته‌که‌یان ته‌رخان بکه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی له دوای نه‌مانیاندا، په‌یکه‌ریان بۆ ساز بکردرێ، یاخود ناوی شه‌قام و شوێنه گشتییه‌کانیان لێ بنرێن، ئه‌مه جگه له‌وه‌ی مایه‌ی مه‌ترسییه، هه‌وڵێکیشه بۆ کارکردن بۆ مانه‌وه‌یان به شێوه‌یه‌کی وه‌ها، که کۆمه‌ڵگه هه‌ستی پێ نه‌کا، ئه‌وه‌ی که ئه‌م ڕۆماننووسه‌یش له‌باره‌یه‌وه نووسیویه‌تی، هه‌مان ئه‌و وێنایه‌یه که له سه‌ره‌وه‌دا کێشاومانه.
پاژی سێیه‌م
دارستانه نائاساییه‌که
کاتێک دێینه نێو ئه‌م پاژه، هاوکاتیش ڕۆمانه‌که، ئه‌و وشه نائاساییه‌ی وه‌ک نێونیشانێکی بچووک داندراوه، خۆی مانیفێست ده‌کا له نێو وێنه‌یه‌کی نائاساییدا، به‌وه‌ی که کاره‌کته‌ره‌که )ئه‌م کاره‌کته‌ره نێوی دیار نییه له‌م گفتوگۆیه‌دا)، ده‌که‌وێته دیالۆگێکی کورت و قووڵ و سه‌رسووڕهێنه‌ر له‌گه‌ڵ ژینا و فه‌رهاد تانجووریی دووه‌م، به واته‌ی ئه‌وه‌ی که له‌وێدا ژینا و فه‌رهاد باس له‌مه ده‌که‌ن که باران له دارستانه‌که‌دا ده‌بارێ و ئه‌وان جه‌سته‌یان ته‌ڕ نابێ، به که‌وتنه نێو ئه‌م حاڵه‌ته کتوپڕه ده‌شڵه‌ژێن، وه‌ک ئه‌وه‌ی که‌وتبێتنه خه‌ره‌ندی وه‌همێکی نادیار، دواتریش هه‌ر خۆیان ده‌گه‌ن به‌و ئه‌نجامه‌ی که ڕه‌نگه ئه‌م وێنه‌یه‌ی کێشاویانه، جگه له خورافات شتێکی دیی نه‌بێ، هه‌ر ئه‌م ڕوانینه ده‌که‌ن به یه‌قین بۆ خۆیان، به‌ڵام له‌پشت یه‌قینه‌که‌دا گومان خۆی مانیفێست ده‌کا، چونکه هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی که خه‌یاڵیان بۆیان ده‌چێ، جیاواز نین، به‌ڵکو له نێو چوارچێوه‌یه‌کدا کۆ ده‌بنه‌وه: وێکچوون. ئیدی خوێنه‌ر له‌م پاژه‌دا به‌ره‌وڕووی واقیعی دوو که‌س و دوو بیرکردنه‌وه‌ی سه‌ڵت ده‌بێ، لێره‌وه نووسه‌ر ئه‌مه‌مان پێ ده‌ڵێ که ده‌شێ ئه‌م جۆره مرۆڤانه‌ی که هه‌مان پێشبینیی هاوڕێ یان که‌سه نزیکه‌کانی خۆیان هه‌یه، ترسناکییان لێ به‌رهه‌م بێ، چونکه ڕه‌نگه له دواجاردا بوونه‌وه‌ره ئاوه‌زهه‌ڵگره‌کان به کێش بکا بۆ سه‌ڵتبوونێک که هاوشێوه‌ی ڕۆبۆتبوون بێ.
که‌واته چاندنی تۆوی جیاوازی له ده‌روونی خۆماندا، به جۆرێک له جۆره‌کان باڵاکردنمان پێ ده‌به‌خشێ و وه‌ک سه‌ره‌تایه‌کیش وه‌هایه بۆ کرانه‌وه به ڕووی هه‌موو ڕه‌هه‌نده مرۆییه‌کانی دونیا و قووڵبوونه‌وه له خواسته پێویسته‌کانمان و به ئه‌نجامگه‌یاندنی ئه‌رکه تاکه‌که‌سییه‌کان، چونکه هه‌ر کاتێک ئێمه وه‌ک تاک هه‌ستمان به به‌رپرسیاری و ئه‌رکه‌کانمان نه‌کرد، ئیدی بمانه‌وێ یان نا تووشی نه‌خۆشیگه‌لێکی کوشنده ده‌بینه‌وه.
Copyright © DidiMn.com. All rights reserved.
