دیدی من – ژورنال لا تراس
لە فەڕەنسییەوە: فاتح فروومەند
شانۆیی ژورێک لە هیند کاری بەکۆمەڵی گرووپی شانۆی خۆرە و لە دەرهێنانی ئاریەن منووشکینە، کە سەبارەت بە کارەساتەکانی ئێستاکەی جیهانە، بە فۆڕمێکی کۆنی شانۆی هیند بە ناوی Theru Koothu نماییش دەکرێت. لەگەڵ ئەوەی نائومێدی هیچ کات نەبووەتە ژانری سەرەکیی کارەکانی گرووپی شانۆی خۆر، ئەم جارەش گرووپەکە لە ڕێگەی بەرهەمهێنانی نماییشێکی کۆمێدی پشتگیری لە هێزی زیندووی شانۆ دەکەن بەرامبەر بە نەهامەتی و نیگەرانیی جیهانی ئەمڕۆ. بەرهەمێکی سەرنجڕاکێش کە نابێت لەکیسی خۆمانی بدەین.
ئەمەی خوارەوە وتووێژە لەگەڵ دەرهێنەر لە گرووپی شانۆی خۆر، ئاریەن منووشکین:
لە نوێترین بەرهەمی تۆدا پرسیارەکان چین؟
بە دڵنیاییەوە ئەم نماییشە پرسیارێک ئاڕاستە دەکات کە شەو و ڕۆژ لەگەڵمدایە. چۆن دەبێت ئەمڕۆ کارەساتی جیهانی بووبێتە شتێک کە ناتوانین لێی تێبگەین؟ چۆن دەبێت باس لەم کارەساتە بکەین بەبێ ئاماژەدان بە کارەساتێکی تر، واتە بەبێ زیادکردنی کارەساتێک بەسەر کارەساتێکی تر، خەمێک بەسەر خەمێکی تر، نەهامەتییەک بەسەر نەهامەتییەکی تر، ئازارێک بەسەر ئازارێکی تر؟ چۆن دەکرێت بەرهەمێکی هونەری، شانۆییەک بەدی بهێنین کە بە زووترین کات سنوورەکانی ئەم کارەساتانە لە رێگەی ناسینەوەی هێڵەکان یان سەرچاوە ئاڵۆز و لە زیادبوونەکانی بەرتەسک بکرێتەوە. بە کورتی بڵێم لە رێگەی هێزەکانمانەوە. ئەمانە ئەو پرسیارانەن کە شانۆ و ئەدەب و هەموو فۆڕمەکانی تری هونەر لەخۆ دەگرێت. ئێمە لایەنی ژیانەوە و زیندوویی شانۆمان هەڵبژاردووە، واتە پێکەنین لەپێناو بەرەوڕووبوونەوەی ترس و دڵەڕاوکێیەک کە هەموومانی لە ئامێز گرتووە.
سەرەتا و سەرچاوەی دروستبوونی ئەم نماییشە چی بوون؟
دەقەکە لە ماوەی پڕۆڤەکاندا دەنووسرا، واتە نزیکەی هەموو دەقەکە لە ئیمپڕۆ و ئیرتیجالەوە بەدەست هاتووە. یەکەم قۆناغی دروستبوونی ئەم کارە گرووپییە، لە جانیوەریی ٢٠١٦ لە شاری پۆدۆتشیری هیندستان دەستی پێ کرد. ئەم نماییشە لە درێژەی کارەکانی خوێندنگەی گەڕۆکی شانۆکەمان بە هاوکاری دە ئەکتەر و هەروەها ئەو کەسانەی دواتر لەمیانەی پڕۆڤەدا بە گرووپەکە زیاد بوون، ئەنجام درا. من ویستم هەموو ئەندامانی گرووپی خۆر، ئەکتەر، موزیسیەن، تەکنیسیەن و تا دوایی، لەگەڵ خۆم بەرم بۆ هیندستان و توانیمان هەموو کۆ بکەینەوە و ئەم گەشتە رێک بخەین. یەکێتیی فەڕەنسییەکان لە شاری پۆدۆشێری، کۆمەڵگەی فەڕەنسییەکانی ئاگەدار کرد و ئەوانیش بە خۆشحاڵییەوە شوێنی مانەوەیان لە بەر دەست داناین. لە پاش هێرشەکەی نۆڤمبەری ٢٠١٥وە سەبارەت بەم گەشتە دوودڵ ببووم، ئەمەش ببووە هۆی ئەوەی بکەومە حاڵەتێکی تووڕە و سەرلێشێواو. سەبارەت بەم پەرێشانییە قسەم نەکرد و پێداگریم کرد لەوەی بڕۆین. وا تێگەیشتم کە ڕەنگە بە دوورکەوتنەوەمان باشتر و دادپەروەرانەتر بتوانین لەسەر ئەم خەم و ئازارانەمان کار بکەین. ئێمە زۆر لێکتر نزیک ببووینەوە و ماندوونەناسانە کارمان کرد. هەر ئەمە بووە هۆی ئەوەی وزە و توانای ژیان و بەتایبەتی ژیانی شانۆ دووبارە و سەرلەنوێ زیندوو ببێتەوە.
هیندستان وڵاتێکی زۆر تایبەتە لە بواری شانۆدا، ئایا ئەم نماییشە دەربارەی هیندستانە؟
نماییشەکە لە هیندستان ڕوو دەدات لە ژوورێک لە هیندستان، بەڵام دەربارەی هیندستان نییە. لە ناو ژوورێکدا دەکرێت گەشتێکی زۆر بکردرێت، تەنانەت دەکرێت هەموو دونیا لە ناو ئەم ژوورەدا کۆ بکرێتەوە. لە هەمان ژووردا دەتوانین بەرەوڕووی گەشتێکی زۆری خەیاڵ و میتافۆڕ و خەون و کابووسەکان ببینەوە، هەموو شتێک جگە لە بێشەرمی و دەستلەکارکێشانەوە. ئاشکرایە کە هیندستان وڵاتێکە وەک دایکێکی هەمیشەیی، کە سەرچاوەیەکی گەورەی سرووش و داخوازییە. کلتووری هیندستان پێویستییەک دەنوێنێت هاوکات لەگەڵ جووڵە و ئاماژە جوانەکانی ژیانی ڕۆژانە. بینینی ئەم رووە لە هیندستان شانسێکی گەورەیە، چونکە ڕووە تاریک و ناحەزەکەشی هەیە کە پڕە لە کارەسات و نەهامەتی. ئەم نماییشە بە جۆرێک ڕێزلێنانێکیشە لە فۆڕمێکی شانۆیی هیندستان بە ناوی Theru Koothu، کە من پێشتر زۆر بە خراپی لێی تێگەیشتبووم، بەڵام ئەم جارە بە ناسینی ڕاستەقینەی ئەم فۆڕمە شانۆییە، تووشی سەرسووڕمان بووم.
Theru Koothu چ جۆرە شانۆیەکە؟
شانۆیەکی نەریتی تامیلی زمانێکی هیندیی زۆر کۆنە، کە بە شێوەیەکی گشتی بۆ چینی خوارەوە نماییش دەکرێت، بە جۆرێک ئامۆزای کاتاکالییە، بەڵام لە ویلایەتی تامیل لە باشووری هیندستان سەری هەڵداوە. لەگەڵ ئەوەی کاتاکالی خاوەنی دەقی زۆر ڕەسەنە، ئەم نماییشە گشتگیرە و لە گوندەکان نماییش دەکرێت کە شەو دادێت دەست پێ دەکات تا پارشێو و بەرەبەیان درێژەی دەبێت. من بە سەربەستی و زیندوێتیی ئەم فۆڕمە تووشی سەرسووڕمان بووم کە بینیم زۆر جدی چیرۆکە حەماسییەکانی مەهاباراتا و ڕامایانا دەگێڕێنەوە. لە نماییشەکەمان فۆڕمی شانۆیی Theru Koothu بە هەموو هێز و شکۆکەیەوە پێشان دەدرێت. هەروەها ئەم فۆڕمە وەک هێزێکی تایبەت ڕۆڵێکی گرنگی لە هونەری شانۆشدا هەیە، واتە بنەما و سەرچاوە ڕەسەنەکانی شانۆمان وەبیر دەهێنێتەوە و گاڵتە بە تەوژم و گۆڕانکارییەکانی ئێمە دەکات. بە دڵنیاییەوە لە ساڵی ٢٠١٦دا نمایشی Theru Koothu ناتوانێت هەموو شتێک چارەسەر بکات، بەڵام ئەم شانۆیە وەک بەردی سەرچاوەیەک وایە کە ڕێگە خۆش دەکات بۆ سەرڕێژبوونی ڕووبارێک.
خاڵی دەستپێکی شانۆکەتان چییە؟
گرووپێکی شانۆ لە هیندستان دەکەونە ناو داوێکەوە، بەڕێوبەرەکەیان ون دەبێت، ئەو کە پاش هێرشەکان (مەبەستی هێرشەکانی پارساڵە) هێزی تێدا نامێنێت و تووشی پەرێشانی دەبێت، بڕیار دەدات گرووپەکەی بەجێ بهێڵێت. ئەوان هەرچی پارەی گەشتەکە بووە خەرجیان کردووە و چاوەڕێیان لێ دەکرێت پڕۆژەیەک بۆ سبەی ڕابگەیێنن؛ گەڕان بەدوای شانۆ لە ناو شانۆدا.
لە بەرامبەر ئەم دنیا ئاڵۆزەدا، شرۆڤەکان بەردەوام لە زیاد بووندان و زۆرجار ئیدۆلۆژییەک دەبێتە هۆی نابینابوون…
بۆ وەستانەوە لە بەرامبەر ئەو ئایدۆلۆژییانەی کە باون، هەوڵم بە پارێزگاریکردندا لە ڕاستگۆییەکی ڕۆشنبیرانە، چونکە ئایدۆلۆژییە باوەکان لەمێژەوە سێبەریان بەسەر بەرهەمە هونەرییەکاندا داگرتووە. پێداگریکردن لەسەر شرۆڤەکردنێکی گشتگیر بۆ نەهێنانەوەی بەهانە، زۆر جار دەتوانێت بمانخاتە حاڵەتێکی لایەنگرانەوە. لە دنویای ئەمڕۆکەدا، توندوتیژی و خراپە لە کردارە بەردەوام و داڕشتراوەکان و لەوە پێش داڕشتراوەکاندا دەردەکەوێت. ئێمە لە بەرامبەر دونیایەکداین کە رۆژێک لێی تێدەگەین و رۆژێکی تر لێی تێناگەین، چونکە بەهرە و تواناکانمان لە شرۆڤەکردندا بەرەو لاوازی دەڕوات، لەبەر ئەوەی کە دژ بەوە دەوەستێتەوە کە هەوڵمان بۆپ یشاندانی دەدا. من لە پاش هێرشەکانی پارساڵ بە زیادبوونی جۆرە زمانێک کە بەتاڵە لە دڵسۆزی و هاوخەمی (یان ئەگەر هەیبێت هاوخەمییەکی هەڵبژاردەیە)، تووشی سەرسووڕمانێکی سەیر بووم. ئێمە ئێستاش هەوڵ دەدەین لە بەرامبەر شینگێڕانێکی هەمیشەیی خۆڕاگر بین. دەبێت هەست بە بەختەوەری و شادمانی بکەین ئەگەر بکرێت! جیهانی ئەمڕۆ سەبارەت بە گلەیی و سکاڵا و بێزارییەکانمان هیچی پێ ناکرێت، نۆستالژیاکانیشمان هەروەتر، ئەوانیش لاوازمان دەکەن. لەم شانۆییەدا ئێمە ویستمان لە ڕێگەی پێکەنینەوە بەسەر ترس و دڵەڕاوکێکانماندا زاڵ بین.
بۆچی پێکەنین؟
ئێمە بۆ قسەکردن لەسەر ترسێک کە دونیای ئێمەی داگیر کردووە، کۆمێدیامان هەڵبژارد وەک جۆرێک لە ئەنتی بیوتیک (Anti-biotique). ئێمە تەنانەت خۆمان بە خۆمان پێدەکەنین، بە ناکامی و شکستەکانمان، بە ترسەکانمان، هەڵبەت ئەوە بە مانای ئینکاریکردن لە ڕەواکان نییە. من وا بیر ناکەمەوە کە ترس تەنیا هەستێکە و بەس، بەڵگەی ڕەوا هەیە بۆ ئەوەی بترسی، کەواتە دەبێت هەم لەگەڵی بژیت و هەمیش دەرمانی بکەیت. هەروەها ئەم نماییشە خۆراک دەبەخشێتە خەم و خەیاڵەکانمان، ئەم نماییشە قورسترین کارێک بووە کە تا ئێستا کردومانە. زۆر جار کۆمێدیا لە ماوەی پڕۆڤەدا دەردەکەوێت. لەم نماییشەدا هەموو شتێک زۆر بە وردی و کتومت کاری لەسەر کرا. کارکردنی کۆمێدیا زۆر لە تراژێدیا قورسترە. لە کۆتاییدا ئەمەی دەبێتە هۆی پێکەنین، بابەتێکی تراژیکە کە خۆی لە پشت کۆمێدییەکەوە حەشار داوە. دەکرێت بڵێین شانۆییەکەمان دەبێت کارەساتەکان بخاتە ناو ڕەهەندێکی شانۆیی و کۆمیک. ئێمە دەبێت لە ڕێگەی هێزەکانی کۆمێدیاوە ڕاست و ناڕاست لێک جیا بکەینەوە. من ئارەزوو ناکەم بەڵێن بدەم و بڵێم شانۆییەکەمان پێکەنینهێنەرە، بەڵام هیوادەرام وا دەربچێت. بە هەرحاڵ، ئێمە خۆمان کە زۆر پێدەکەنین. هێزی ژیانەوەی شانۆ دژ بە نائۆمێدی و وێرانی دەوەستێتەوە و پارێزگاری دەکات لە هەست و سۆزە جوان و نەرمونیانەکانی مرۆڤ. وەک هەمیشە، متمانەم بە هەست و سۆزەکانمان هەیە و گرەو دەکەم بینەرەکانیش هەمان هەست و سۆز و پێکەنینیان لا دروست دەبێت، چونکە ڕەنگە ئەوانیش وەک من لە تووڕەییدا بن. ئێمە دڵی پێکەنینمان نییە، تەنیا لەبەر ئەوەی هۆکارێک بدۆزێنەوە بۆ بەدی هێنانی نمایشێکی کۆمێدی، بەڵکو ئەوە دڵمانە کە پێویستی بە پێکەنینە. بۆیە وەک هەمیشە گرەو دەکەم دڵی ئێمەش وەک دڵی بینەران وایە.
Copyright © DidiMn.com. All rights reserved.
