19/03/2024
DidiMn Logo
Top

پەڕاوی ڕۆژنامەگەریی کوردی: دیمانە لەگەڵ بژار حەکیم- سەرپەرشتیاری ئەدەب و کولتووری رووداو 

لە لایەن دیدی من 7 ساڵ پێش ئێستا

پرسیار: لە دۆخی ئیمڕۆدا دەبێت ڕۆڵی میدیا چی بێت؟

بژار حەکیم: رۆڵی میدیا لە هەموو سەردەم و دۆخێکدا یەک پەیامی هەیە، ئەویش گەیاندنی راستی و دروستی زانیارییە بۆ بینەر و بیسەر و خوێنەر. بۆیە هەمیشە پەیامنی میدیا پەیامێکە لە خەڵکەوە بۆ خەڵکە و ئەو پەیامەش دەبێت بە دروستی بگاتە شوێنی خۆی.

پرسیار: چۆن ئایدۆلۆجی ڕۆڵێکی گرنگ دەبینێت لە ڕۆژنامەوانیدا؟

بژار حەکیم: میدیا بەجۆرێک لە جۆرەکان میدیا خۆی ئایدۆلۆجە و بەشی زۆری پانتایی میدیاش تەرخاندەکرێت بۆ ئایدۆلۆجیا. بەڵام میدیا و رۆژنامەڤان  هەرگیز نابێت ئایدۆلۆجیای خۆی تێکەڵ بەکاری رۆژنامەڤانی بکات. چونکە رۆژنامەڤان هەواڵ دەگوازێتەوە بۆ خوێنەر و بینەر و بیسەر.

پرسیار: گرنگی فۆتۆگرافی چییە لە ڕۆژنامەوانیدا؟

بژار حەکیم: فۆتۆ هەمیشە  گرنگ و بایەخی تایبەتی خۆی هەیە لە میدیادا. فۆتۆ ستۆری بەشێک و بناخەیەکی گرنگی کاری رۆژنامەڤانییە و نابێت میدیا و رۆژنامەڤان وێنە فەرامۆش بکەن. بەشێوەیەکی دیکە فۆتۆ زمانی قسەکردنە لەسەر رووداوە جۆراوجۆرەکان وفۆتۆ زۆرترین کاریگەریی لەسەر بینەران دادەنێت. بەڵام بەداخەوە لە میدیای کوردیدا وەک پێویست گرنگی و بایەخ بە فۆتۆ نادرێت  ونەدراوە.

 پرسیار: بنەماکانی ڕۆژنامەوانی کە پێکهاتوون لە ڕاستیی، سەربەخۆیی، بێ لایەنی، پشت پێبەستراو و مرۆیی، لە ڕۆژنامەگەری ئێمەدا -چەندێک پەیڕەو کراون و بەپێیان کار کراوە؟

بژار حەکیم: لەدوای راپەڕینەوە میدیای کوردی بەشێوەی خوێندراو، بیسترا و دیتراو، لەگەشەسەندنی بەردەوامدایە. سەرەتا میدیای کوردی بە لاوازی دەستیپێکردووە واتە سەرەتا لە میدیای کوردیدا بەشێوەی ئیتێکی رۆژنامەڤانیی کارنەکراوە، ئەوەش پەیوەندی بەژینگەو دۆخی سیاسیی هەرێمی کوردستان هەبووە. بەڵام ئێستا بەشێوەیەک لە شێوەکان و کەم تا زۆر میدیای کوردی هەوڵ دەدات بەپێی ئیتیکی رۆژنامەڤانیی کاربکات و ئەوەش بۆ میدیا خاڵێکی گرنگە کەدەبێت دووربێت لە نێوەندگیریی و دەبێط راستگۆیانە و بێلایەنانە کاربکات کە هەر ئەوەش کاری میدیایە.

پرسیار: پێگەی پڕۆگرامە کلتوورییەکان لەناو میدیای کلتوورییدا لە چ ئاستێکدان، لەکاتێکدا کۆمەڵگە لە ڕووی کلتووری و فەرهەنگییەوە تا ڕادەیەک لاوازە؟

بژار حەکیم: لەسەرەتادا زمانی رۆژنامەگەریی کوردی زمانێکی ئەدەبیی بووە، بەشێکی زۆری ئەوانەی رۆژنامە و گۆڤاری کوردیان هەبووە نووسەر و ئەدیب و شاعیر بوون. بەڵام بەشێویەکی گشتی ئەگەر سەیری میدیای کوردی بکەین کولتوور وەک پێویست گرنگ و بایەخی پێنەدراوە، بەشێکی کەمی رۆژنامە و هەفتەنامەکان کە لەباشووری کوردستان دەردەچن پاشکۆی ئەدەبیی و کولتووریان هەیە. دەبێت لە میدیای کوریدا زیاتر بایەخ بە کولتوور بدرێت و دەبێت هەوڵبدەین رۆژنامەنووسی ئەدەبیی دورست بکەین، بۆ ئەوەی زیاتر کاری فەرهەنگی و کولتووری پەرەپێبدەن.

پرسیار: هۆکاریی پەراوێزی بەرنامە کلتورییەکان لە بەرامبەر سیاسی و ئابوورییەکان چییە؟ واتە بۆچی هەفتەی جارێک بەرنامەیەکی کلتووری هەیە، بەڵام هەموو شەوێک بەرنامەی سیاسی هەیە، یاخود بۆچی  لە ڕۆژنامەیەکدا بابەتە کلتوورییەکان بە پاشکۆ و بەشێکی لاوەکی دەردەچن؟

بژار حەکیم: لە وەڵامی پێشووتدا باسی ئەوەم کردووە بەشێوەیەکی گشتی، هۆکارەکەی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە میدیای کوردی پانتایی زیاتری بۆ کاری سیاسەت تەرخانکردووە، بەداخەوە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست بەگشتی سیاسەت هەموو کایەکانی ژیانی تاکژەکانی داگیرکردووە. ئەوەش بووەتە هۆکاری ئەوەی کە کولتوور پەراوێزبخرێت .

پرسیاری تایبەت: ئایا گرنگی بە کام بابەتانە دەدرێت لە تی ڤی و ڕۆژنامەکان کە بەشی کلتووریان هەیە؟ واتە لە کام بەشی کایەی کلتووردا زیاتر هەواڵ و بەرنامە ئامادە دەکەن؟ گرنگی بە زەوق و ویست و حەزی گشتی دەدەن یان بابەتیانە و بەپێی سەردەم و ڕۆژ کار دەکەن؟

بژار حەکیم: بەشێویەکی گشتی بایەخدەدەن بە کولتوور، بەڵام هەر میدیایەک بەرنامەی تایبەتی خۆی هەیە. ئێمە لە ئەدەب و کولتووری هەفتەنامەی رووداو بایەخدەدەین بە بەنووسەرانی کورد و بەرهەم و لێکۆڵینەوەکانیان، هەروەها بایەخدەدەین بە وەرگێڕانی ئەدەبیاتی بێگانە و هەروەها کاریش دەکەین بۆ ئەوەی ببینە نێوەندێک بۆ لێکنزیکردنەوەی نەوەی نوێ و پێشخۆیان. ئەوە خاڵێکی گرنگە چونکە رەخساندنی پانتایی بۆ ئەو نەوانە کردنەوەی دەرگایەکە بۆ زیاتر لێکتێگەیشتنیان لە نێوانیان لەرووی ئەدەبەوە.

ئامادەکاری پەڕاو ساڤان ئاکۆ

 

هاوبەشی بکە

Bzhar Hakim, SavanAko,