06/12/2024
DidiMn Logo
Top

خوێنەر و کتێب: دەربارەی ڕۆمانى ماى نەیم ئز لەیلا

لە لایەن دیدی من 8 ساڵ پێش ئێستا

دیدی من – خوێنەر کتێب

 

کتێب: مای نەیم ئز لەیلا

نووسەر: بی‌تا مەلەکووتی

خوێنەر: یونس سلێمان ئەحمەد


ڕۆمانى ماى نەیم ئز لەیلا لەجنووسینى خانمەنووسەرى ئێرانى، بی‌تا مەلەکووتىیە، لە لایەن مەریوان هەڵەبجەییەوە بۆسەر زمانى کوردى وەرگێڕراوە.

 

ڕۆمانەکە بە شێواز و تەکنیکى بەرز ئاشنامان دەکات بە چەند باسێکى گرنگ، وەک شۆڕشى ئێران و دەرئەنجامەکانى، تەنیایی و عەشق و خیانەت و ژیانى تاراوگە و ڕووداوى یازدەى سێپتمبەر و جیاوازیى کلتوورى.

 

ڕۆمانەکە لە دووتوێی 128 لاپەڕە و 17 بەشدا بە تەکنیکى سێ گێڕەرەوە، کە هەر یەکێکیان بەشێک دەگێڕنەوە و دەگۆڕێن، باسى چیرۆکى کچێک دەکات بە ناوى لەیلا، کە دواى ئەوەى لە ئێران لەدواى شۆڕشى ئیسلامى، برایەکى بە ناوى ئەمیر عەلى بە تاوانى پەیوەندى بە گروپێکى کۆمۆنیستى دەستگیر دەکرێت و دواتر لەسێدارە دەدرێت.

 

لەیلا هاوسەرگیریی لەگەڵ پیاوێکى ئێرانیی تەمەن چل ساڵى بە ناوى سەدرى کرد، سەدرى پێشتر ژنى هەبووە، بەڵام  منداڵیان نەبووە لێ جیا بووەتەوە، بۆیە هاوسەرگیریی لەگەڵ لەیلا کرد.

 

لەیلاش خۆى گەیاندە ئەمەریکا، ڕووبەڕووى زۆر گرفت دەبێتەوە، ئەوەش بە هۆى ئەوەى کلتوورى ئەمەریکى جیاوازە لە کلتوورى ئێرانى، هەروەها لەیلا لە ئەمەریکا لە یانەیەک کار دەکات، لەوێ کوڕێک بە ناوى جۆنۆتۆن دەناسێت و پەیوەندیى لەگەڵ دروست دەکات، هەر ئەم کوڕە کچێنیی لەیلا دەستێنێت، دواتر لەیلا کوڕێکى ئێرانى بە ناوى ناسر دەناسێت، هاوسەرگیریی لەگەڵ دەکات، منداڵێکى کچیان دەبێت ناوى دەنێن تانیا.

 

ناسر لە کۆمپانیایەک وەک شۆفێرى بارهەڵگر کار دەکات، دواتر پەیوەندى لەگەڵ کچێک بە ناوى دانیلا دروست دەکات، لەیلاش بەو پەیوەندییە دەزانێت و لە ناسر جیا دەبێتەوە.

 

لەیلاش کوڕێکى ترى ئێرانى بە ناوى یوسف دەناسێت، پەیوەندیى لەگەڵ دروست دەکات، یوسف کە سەرقاڵى نووسینى ڕۆمانێکە، بە تەواوبوونى دەگەڕێتەوە بۆ ئێران.

 

لە ڕۆمانەکەدا باسى ڕووداوى یازدەى سێپتێمبەر دەکات، کە چۆن لە ڕێگاى دوو فڕۆکەوە دوو تاوەرى گەورە دەڕوخێت.

لەبارەى ئەم ڕۆمانەوە، لە چاوپێکەتنێکدا لەگەڵ بی‌تا مەلەکووتى، بەم جۆرە باسى ڕۆمانەکە دەکات:

”من ساڵی ٢٠٠٦دا دەستم کرد بە نووسینی ڕۆمانەکە، هەر ئەو ساڵەی کۆچم کردبوو هاتبووم بۆ ئەمەریکا، ساڵی ٢٠٠٧ تەواوم کرد و خستمە لاوە. ساڵی ٢٠١٠ سەرلەنوێ چوومەوە سەروەختی، لەبەر ئەوەی دەمویست زۆر باش لە زەینمدا جێگیر ببێت. دەمویست ماوەیەک لێی دوور بم  و دواتر بڕۆمەوە و کاری لەسەر بکەم، تا بتوانم باش پاکنووسی بکەم. بڕیاڕ بوو ساڵی ٢٠١٠ دەزگای باران لە سوید چاپی بکات. زۆر مەیلی لە چاپدانی پیشان دابوو، بەڵام بێبەڵێنییان کرد و منیش لە کۆتایی ساڵی ٢٠١٢دا ئەم کتێبەم دا بە خانەی چاپ و بڵاوکردنەوەی ناکوجا لە پاریس، ئەوانیش هەمان ساڵی ٢٠١٢ چاپیان کرد. سەرەتا کەسێتییەکانم نووسیبوو، واتە لەیلا، یوسف، ناسڕ و تانیام نووسیبوون، تەنانەت سەرەتا زۆربەی کەسێتییە لاوەکییەکانیشم لە زەیندا بوو. گرێچنی سەرەکیی ڕۆمانەکەشم نووسیبوو، تەنانەت پێش ئەوەش دەست بە نووسینی بەشی یەکەم بکەم. بەڵام هەندێک لە چیرۆکە لاوەکییەکان لە پڕۆسەی نووسینی ڕۆمانەکەدا دروست بوون، هەروەها بڕیارم دا کۆتایی یەکێک لە گێڕانەوەکانیش لە پڕۆسەی نووسینی ڕۆمانەکدا بگۆڕم.“

ئەزموونی تایبەتیم زۆر بەکەڵکم هات، گەرچی لە ناو هەموو ئەو کەسێتییانەی کە تا ئێستا نووسیومن و بەدیم هێناون، لەیلا دوورترین کەسێتییە لە خۆمەوە، هەموو ڕووداوەکانیش خەیاڵین، بەڵام ئەزموونی کەسیی خۆم وەک کەسێک کە لە حەفتاکاندا لەدایک بووە و شۆڕشی گەلانی ئێران و شەڕ و دژوازیی کۆمەڵایەتی لە ئێراندا بینیوە، چیرۆکی کۆچی هاوڕێ و خزمان و ئازیزەکانی خۆی بیستووە و خۆیشی کۆچی کردووە، هەموو ئەمانە زۆر یارمەتیدەرم بوون. دەمویست لە ڕێگەی ژیانی لەیلاوە لە چارەنووسی خەڵکانێک بدوێم، کە خەڵکی من بوون و من خۆشم یەکێک بووم لەوان، کە لەناو دژوازی و ترس و دڵەراوکێ و ئازارکانیاندا گەورە ببووم. دەمویست ڕەنگدانەوەی مێژووی هاوچەرخ و ئەو پەنجا ساڵ دواییەی ئێران لە ڕۆمانەکەدا بێت. ئەمانە هەمووی پڕئێش بوون، بەڵام لە هەمان کاتدا شیرین بوون. شیرین بوون، لەبەر ئەوەی لەو میترۆپۆڵە گەورە شێتە خۆشەویستەدا، واتە نیویۆرک، خۆم دۆزییەوە. شیرین بوون، چونکە من ئەم ڕۆمانەم بە چەشنێک دەست پێ کرد و نووسی، کە بە هیچ شێوەیەک بیرم لە سانسۆر و وەزارەتی چاودێری و ئەوەی کە ئەم کتێبە دەبێت بۆ چاپ مۆڵەت وەربگرێت، نەکردەوە، کەواتە ناکرێت بڵێین نابێت ئەم وشەیە بنووسین، ئەم باسە بنووسین، باسی ئەم پەیوەندییە بکەین، ئەمە وا بکرێـت و وا نەکرێت، بێ بیرکردنەوە لەم شتانە نووسیم و هەر لە سەرەتاوە بە خۆمم گوت من ئەم کتێبە بێ کەموزیادکرنی تەنانەت یەک وشەش چاپ دەکەم. یەک لەو هۆکارانەشی کە بە هیچ شێوەیەک ئەم کتێبەم بۆ چاپ نەناردەوە بۆ ئێران، هەر ئەمانە بوون، خۆشترین بەشی و چێژبەخشترین بەشی ئەمە بوو.”

 

 

  • ڕۆمانى ماى نەیم ئز لەیلا، بى تا مەلەکوتى، وەرگێڕانى: مەریوان هەڵەبجەیی، چاپخانەى حەمدى، سلێمانى، ٢٠١٦
  • چاوپێکەوتنى مەریوان هەڵەبجەیی لەگەڵ ڕۆماننووس بى‌تا مەلەکووتى

 

هاوبەشی بکە

Bita Malakuti, Mariwan Halabjayi, My name is Laila, Younis Sleman Ahmad,