ئەم پەڕاوە، لە چوارچێوەی ئیڤێنتی دەرهێنەرێک لە زیندانەوەدایە، کە بە هاوبەشی لە لایەن ماڵپەری کلتووریی دیدی من، ڕێکخراوی کلتووریی کەشکۆڵ و سینەما سالم ڕێک خراوە
دیدی من
کریس کۆچێرا
لە ئینگلیزییەوە: پشتیوان کەمال
پەرستگەیەکی کۆن لە گوندێکی بچووکدا لە باکووری پاریس، لەناکاو دەبێتە بەشێک لە تورکیا. بەسەر دەرگەکەیەوە شتێک هەڵواسراوە و بە تورکی نووسراوە “زیندانی ناوەندی”. نووسین لە هەموو جێگەیەکدا دەبینرێت، کە مستەفا کەمال پیرۆز دەکەن، لەوانە: “چ دڵخۆشییەکە بۆ مرۆڤ کە دەڵێت من تورکم.”
لە ناوەوەی پەرستگاکەدا ، کۆمەڵێک دیواری تازە دروستبوو ناوچەیەکی جوێ کردووەتەوە، کە تیایدا زیندانییەکان ڕاهێنانی ڕۆژانەی خۆیان دەکەن لەژێر چاودێریی پاسەوانەکاندا. لەو کۆڵانەوەی کە دەچێتە بینا سەرەکییەکەوە، ئوتومبیلێکی کادیلاک بە هێواشی بە ناو کۆمەڵێک ژندا تێدەپەڕێت، ئەو ژنانە سەریان داپۆشراوە بە پەڕۆیەکی ترادیشناڵی ناوچەی ئەناتۆڵیا، پیاوەکانیش بیجامەی گەورەیان لەبەردایە.
یەڵماز گونەی وێنەیەکی چاوەڕواننەکراوی گەیشتنی جەنەڕاڵی پشکنەری زیندانییەکانی گرتووە. ئەکتەرەکە پیاوێکی فەڕەنسییە، کە هەروەها لە وەزارەتی ڕۆشنبیریی فەڕەنساش کار دەکات. هەمیشە پێدەکەنێت، لەسەرخۆیە و هەستێکی گاڵتەبازانەشی تیایە.
“پەنجەرەکان بشکێنن، تاوەکو باڵندەکان خۆیان ئازاد بکەن”؛ چیرۆکی فیلمەکە باس لە شۆڕشێک دەکات لە زیندانەوە (فیلمی پێشتری گونەییش، ڕێگە، هەمان تێمای زیندانی بەکار هێناوە).
منداڵانی زیندانەکە شۆڕشەکە ئەنجام دەدەن. یەڵماز گونەی ئەکتەرێکی نەشارەزای ئۆرۆگوایی بەکار هێناوە بۆ ڕۆڵی کەسایەتیی پاسەوانەکە، چ کاردانەوەیەکی دەبێت کاتێک یەکێک لە منداڵەکان لە چێشتخانەی زیندانەکەدا کار دەکات و پاسەوانەکە بە چەقۆیەکی گەورە دەترسێنێت. بەڵام شۆڕشەکە هەرەس دەهێنێت و فیلمەکە تەواو دەبێت بە هاتنی کۆمەڵێک منداڵی تر بۆ زیندانەکە.
بۆ دروستکردنی ئەتمۆستفێری تایبەتی زیندانەکە، ئەرکێکی قورسە بە ئەکتەری ناپڕۆفشناڵ کارەکە ئەنجام بدەیت، بەڵام یەڵماز گونەی بە بەکارهێنانی تەکنیکی ڕیاڵیزمی شیعری، ئەم کێشەیەی نەهێشتووە.
ئەو فیلمەکەی بە بەکارهێنانی سەد منداڵ، کە زۆرینەیان کوردن، دروست کردووە، کە لە ڕۆژهەڵاتی بەرلین و فەڕەنساوە هێنابوونی، هەروەها سەد منداڵی زیادەی تر: پاسەوانی زیندانییەکە، کەسانی نیشتەجێ و خزم و کەسانی تر. هەروەها سەد کەسی تەکنیکی لەو فیلمەدا هەبوون، کە لەگەڵ یەڵمازدا بوون لەو پەرستگە کۆنەدا.
منداڵەکان دڵخۆش بوون بە ئەنجامدانی ئەو سەرکێشییە. “بیهێننە پێش چاوت، چ سەرکێشیەکە بۆ منداڵانێک کە ناتوانن خەون بە ژیانێکی شاییستەوە ببینن لە ڕۆژهەڵاتی بەرلین و فەڕەنسا؛ بەڵام ئێستا ئەستێرەن.” تونجێل کورتس وای گوت؛ تاکە ئەکتەری بەئەزموونی ناو فیلمەکە.
لە کاتی ئاساییدا، پەرستگەکە خوێندنگایەکی ناو گوندە. لە یەکێک لە دیوارەکاندا هێشتا دەتوانیت ئەو یاسایانە بخوێنیتەوە کە لە لایەن خوێندکارەکانەوە نووسراون، بۆ نموونە: “قەدەغەیە لە کاتی وانەدا خەون ببینیت.”
یەڵماز گونەی چەندین شتی گەورە بەرهەمهێنەرەکانی ڕەت کردووەتەوە، کە ویستوویانە فیلمەکەیان بۆ دروست بکات، چونکە ئەو هەمیشە ویستوویەتی ئازادانە لە فیلمەکانیدا کار بکات. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئەو بەرهەمهێنەرەی لە کۆتاییدا هەڵی بژارد هەلومەرجی زۆر قورسی بۆ کارکردنی دانا. نابێت هیچ دەستکارییەک و فلتەرێک هەبێت بۆ سیناریۆی فیلمەکە، پێش ئەو ڕۆژەی بەرهەمهێنەرەکە دەستنیشانی دەکات بۆ کارکردن.
Copyright © DidiMn.com. All rights reserved.
