06/12/2024
DidiMn Logo
Top

خوێنەر و کتێب: قورسایی ڕازەکان

لە لایەن دیدی من 5 ساڵ پێش ئێستا

دیدی من

لۆڤان عومەر

هەمیشە ئەدەبیاتی ڕۆژهەڵاتی دوور (یان ڕۆژهەڵاتی ئاسیا، یاخود ئاسیاییەکان) زۆر سەرنجڕاکێشن لە لام. هەست بە هێمنییەکی تایبەت ئەکەم لە دێڕەکاندا، هەروەک چۆن ئەو هێمنییە لە ڕووخسار و نیگایاندا هەست پێ دەکرێت.

گێڕانەوە، زمان، وێنا لە ڕۆمانەکانیاندا بێئەندازە ناسک و جوانە. بۆ هەریەکێکیان هەست بە سەنگی خۆی دەکەیت. بۆ نموونە ڕۆمانە ناوازەکانی جولی ئۆتسوکا (بەتایبەتی بودای ناو هەورەبانەکە، کە گێڕانەوەیەکی تەواو جیاوازە لە ڕەوتی ڕۆمان)، یان هاروکی مۆراکامی، پاشان ئاکی شیمازاکی… پێنج ڕۆمانە تایبەت و جوانەکەی ئاکی شیمازاکی “تسووباکی، هاماگووری، تسووبام، واسوورەناگووسا و هۆتاروو” ئەدەبیاتێکی تا بڵێیت گرنگ و جوانن. زۆر جار یەک وشە یەک ڕستەیە، هەڵگری مانا و قورسایی خۆیەتی، چونکە هەر ڕۆمانێکیان ١٠٠-١٢٠ لاپەڕەیە. هەر بۆیە دەبێت ئاگاداری وشەکان بیت، ڕەنگە لە هەر چەند وشەیەکی کورتدا ڕازێک هەبێت، مانایەک هەبێت.

گرنگترین ڕەگەز لەو پێنج ڕۆمانەدا تەکنیکی گێڕانەوەیە. ڕۆمانەکان باس لە سەروەختی جەنگی جیهانیی دووەم و بوومەلەرزەکەی بەر لە جەنگی جیهانیی دووەم دەکەن. شیمازاکی وەک چۆن ڕەخنەی ئەمریکا دەکات لە بەکارهێنانی چەکێکی وێرانکەردا، بە هەمان شێوە ڕەخنەی خۆیشیان (یابانییەکان) دەکات کە سیاسەتێکی حەکیمانەیان پەیڕەو نەکردووە، ئەگەرچی دیوە کۆمەڵایەتییەکەی ڕۆمانەکان زەقترن وەک لە دیوە سیاسییەکەی.

لێرەدا من نامەوێت سیحری خوێندنەوەیتان لا خاڵی بکەمەوە، خۆتان کە خوێندتانەوە بەر ئەو تەکنیکە تایبەت و چێژبەخشە دەکەون. دەکرێت ڕۆمانەکان سەربەخۆ بخوێنرێنەوە، بەڵام بێگومان بە خوێندنەوەی هەر پێنجیان بەدوای یەکدا لە سیحری ڕۆمانەکان تێدەگەیت و وێنە کامڵەکە پڕ دەکەیتەوە. تەنها شتێک کە ڕەخنەم لێی هەبوو (کە لە زۆر ڕۆمانی تریشدا تێبینیم کردووە) نیشاندانی سێکس بوو کە یەکێکە لە بابەتە سەرەکییەکانی ڕۆمانەکە (یان ڕۆمانەکان)، بەڵام وەک هەمیشە سێکس لە ڕوانگەیەکی نێرانەوە دەگێڕدرێتەوە. ئافرەتەکان تەواو پاسڤن لە گێڕانەوەی سێکسدا، کە بێگومان ئەمە ڕەنگدانەوەی واقیعە، بەڵام نەمدەزانی ئەمە واقیعی وڵاتی ژاپۆنیش بێت. هەمیشە لە کاتی گێڕانەوەی جووتبوونەکاندا ئەوە پیاوەکانن چالاکن، ئەوە پیاوەکانن وەسف و سەنای جەستەی ئافرەتەکان دەدەن، لە بەرانبەریاندا ئافرەتان یان بێدەنگن، یان خۆیان دوور دەخەنەوە و دەستەواژەگەلی ”دوور بکەورەوە” ”وا مەکە” ”دەستت لا بە” بەکار دەهێنن. بۆ نموونە پیاوەکان بەردەوام بەم جۆرە وەسفی جەستەی ئافرەتەکان دەکەن ”پێستی وەک ئاوریشمت…” ”قامکەکانم بەسەر جەستەیدا دەخشاند” ”مەمکە قوت و قینجەکانیم دەگرت و بە هێمنی دەممژی”.

بەڵام بە درێژایی هەر پێنج ڕۆمانەکە هیچ کام لە کارەکتەرە مێینەکان وەسفێکی کەمیشی جەستەی پیاوەکان ناکەن، هەرگیز حەزی پڕ تامەزرۆی خۆیان لە کاتی بەرکەوتنیاندا ناگێڕنەوە. هەرگیز پێمان ناڵێن ئەی پێستی پیاوەکان بۆ ئافرەتەکان چۆنە؟ دەزانین کە پیاوەکان چووکیان دەچێتە ناو زێی ئافرەتەکانەوە چ لەززەتێک دەچێژن، چۆن دەورووژێن، بەڵام هەرگیز نازانین ئافرەتەکان هەست بە چی دەکەن؟ لە بەرانبەریاندا تەنها بێدەنگن و هیچی تر. لێرەدا هەرگیز مەبەستم ئەو جووتبوونانە نییە کە جۆرێک لە زۆرلێکردن و دەستدرێژیی تێدایە، بەڵکو مەبەستم لەو جووتبوونانە، یان ئەو ڕامووسانانەیە کە لە نێوان ژن و مێردەکان و خۆشەویستەکاندا هەیە.

ئەم کەموکوڕییە نەک لەم ڕۆمانەدا، بگرە لە زۆرینەی ئەو ڕۆمانانەدا کە خوێندوومەتەوە تێبینیم کردووە، کە لەڕاستیدا ئەمە وێنای جۆرێک لە بەبووکەڵەکردنی ئافرەتە و لە مرۆڤبوون دایدەماڵێت، چونکە وەک جەستەیەکی بێڕۆح نیشانمان دەدات. ئەگەرچی ئەگەرێکی لاوازە، بەڵام دەلاقەیەکی بچووکیش بۆ نووسەر دەهێڵمەوە کە ویسبێتی بەمە ڕەخنە لەو دۆخە بگرێت کە ئاماژەم پێ دا، ئەگەرچی لە هیچ جێگەیەکدا من کۆدێکی وام هەست پێ نەکردووە کە لە پشتیەوە ئەم مانایەی هەبێت. لەگەڵ ئەوەشدا: شایەنی خوێندنەوەیە.

هاوبەشی بکە

Aki Shimazaki, Book, Novel,